بررسی اگزوزوم و تشخیص آلزایمر
اگزوزومها ذراتی در مقیاس نانو هستند که توسط اکثر سلولها منتشر میشود و در حال حاضر در مطالعات متعددی به بررسی آنها پرداخته شدهاست؛ چراکه، میتوان از آنها به عنوان یک ابزار احتمالی برای تشخیص آلزایمر استفاده کرد. اگرچه فرآیند جداسازی این ذرات به سادگی صورت نمیگیرد اما فناوری نانو در این روند میتواند کمککننده باشد.
در مطالعات اخیر مشخص شده است که بدن انسان مجهز به انتقالدهندههای ناسکوپیکی به نام اگزوزوم است. این ذرات که در تمام مایعات بدن وجود دارند، در فرآیند سیگنالینگ بین سلولهای بدن نیز نقش مهمی را ایفا میکنند. همچنین براساس مطالعات انجامشده، آنها قادر به عبور از سد مغزی-خونی بوده که همین امر میتواند حاکی از پتانسیل بالای این ذرات برای تشخیص و درمان بیماریهای عصبی باشد.
پروژهی حال حاضر EXIT یا EXosomes Isolation Tool، نامیده میشود و بخشی دیگر از همین پروژه تحت عنوان SINTEF با طراحی یک ابزار تحلیلگر قصد دارند که به بررسی اگزوزومها در نمونههایی بپردازند که از بیماران مبتلاء به بیماری آلزایمر گرفته شده است. اگزوزومها به این علت که مولکولهای مختلفی مانند پروتئین، microRNAs و متابولیتها را حمل میکنند، توجه اغلب محققان در این حیطه را به خود جلب کردهاند.
بخش کلیدی این پژوهش، طراحی و استفاده از روشهای electroseparation است که در آزمایشگاه SINTEF توسعه یافته است. این آزمایشگاه طی مطالعات خود سعی دارد که فرآیندهایی را توسعه بخشد که به کمک آنها بتوان کانالهای انتقال مایعات بدن با مقیاس نانو را در ابعاد بین ۵۰ تا ۱۰۰ نانومتر توسعه داد. ابعاد این کانالها، جریان یافتن ذراتی با مقیاس نانو مانند اگزوزومها را فراهم میآورد. با وجود اینکه استفاده از اگزوزومها میتواند خلاقانه و چالشبرانگیز باشد اما فرصتی مناسب در امر تشخیص اختلالاتی چون آلزایمر خواهد بود.
با استفاده از ابزارهای تحلیلگر میتوان تمرکز و جداسازی اگزوزومها از نمونههای بدست آمده از پلاسمای خون و مایع نخاعی را تسهیل کرد. این تیم مطالعاتی امید دارند که بتوان با استفاده از بیومارکرها به عنوان یک شاخص زیستی برای تشخیص زودهنگام و به موقع آلزایمر استفاده کرد؛ این تلاشها در شرایطی صورت میگیرد که در حال حاضر امکان تشخیص این بیماری تا زمانی که علائم بروز نیابند، وجود ندارد.
این تیم همچنین امیدوار است که با مطالعهی نمونههای بدست آمده از پلاسمای خون و مایع نخاعی، این بیماران بتوانند به درک بهتری از مکانیسمهای این بیماری دست یابند.